«Μαμά υπάρχει Άγιος Βασίλης;». Είναι μια ερώτηση που δυσκόλεψε πολλούς γονείς όταν χρειάστηκε να την απαντήσουν και που δημιουργεί αμηχανία στους γονείς που νιώθουν ότι η ώρα της αποκάλυψης πλησιάζει.
Αρκετοί ερευνητές υποστηρίζουν ότι το να επιτρέψουμε στα παιδιά να πιστέψουν σε φανταστικούς χαρακτήρες όπως ο Άγιος Βασίλης, τα ξωτικά και οι τάρανδοι μπορεί να συμβάλει στην ενίσχυση της φαντασίας και της δημιουργικότητας τους (στοιχεία πολύ σημαντικά για την γνωστική και κοινωνική ανάπτυξη). Σε μία έρευνα του 2010, ερευνητές από το πανεπιστήμιο του Lancaster ζήτησαν από παιδιά να παρακολουθήσουν αποσπάσματα από τις ταινίες ενός φανταστικού ήρωα (Harry Potter) και στη συνέχεια να εκτελέσουν συγκεκριμένες δραστηριότητες, π.χ. να ζωγραφίσουν αντικείμενα και να απαντήσουν σε ερωτήσεις. Βρήκαν ότι η έκθεση των παιδιών στις περιπέτειες του Harry Potter ενίσχυσε τη φαντασία τους και την ικανότητά τους να σκέφτονται πιο δημιουργικά. Συγκεκριμένα, φάνηκε ότι ορισμένα παιδιά δυσκολεύονταν πολύ στο να ζωγραφίσουν ένα φανταστικό αντικείμενο πριν παρακολουθήσουν τα αποσπάσματα. Ωστόσο, μετά την παρουσίαση των βίντεο, τα συγκεκριμένα παιδιά έδειξαν να τα καταφέρνουν πολύ καλύτερα.
Τελικά τι να απαντήσω όταν με ρωτήσει;
- «Αλήθεια, πως σου δημιουργήθηκε αυτή η απορία;»
Προσπαθήστε να μάθετε τί είναι αυτό που έχει δημιουργήσει στο παιδί ερωτηματικά. Πιθανώς άρχισε να καταλαβαίνει ότι υπάρχουν λογικές ασυνέπειες στην ιστορία ή ίσως άκουσε κάτι από κάποιον φίλο τους. Σε κάθε περίπτωση είναι χρήσιμο να ξέρετε τί είναι αυτό που έχει ακούσει και τί είναι αυτό που το απασχολεί πραγματικά. - «Εσύ τί πιστεύεις;»
Είναι σημαντικό να δείτε τί πιστεύει το ίδιο το παιδί. Έτσι αν σας πει ότι πιστεύει στ’ αλήθεια στον Άγιο Βασίλη και ότι παρά τις αμφιβολίες των φίλων του εκείνο είναι σίγουρο, τότε μάλλον δεν είναι ακόμα η κατάλληλη στιγμή να αποκαλύψετε το μυστικό. Επίσης μπορείτε να ρωτήσετε πως φαντάζεται το ίδιο τον Άγιο Βασίλη και γιατί τον θεωρεί τόσο σημαντικό. - Πείτε τι σημαίνει Άγιος Βασίλης για εσάς.
Είναι μια καλή ευκαιρία να μιλήσετε για το πνεύμα των Χριστουγέννων και για το πως ο Άγιος Βασίλης συμβολίζει την ελπίδα, το νοιάξιμο για αυτούς που αγαπάμε, τη φροντίδα εκείνων που έχουν ανάγκη και τη γενναιοδωρία. - «Είναι αληθινός όσο πιστεύεις ότι υπάρχει»
Αν νοιώθετε ότι δεν είναι η κατάλληλη στιγμή για να αποκαλύψετε το μυστικό αλλά ταυτόχρονα δεν μπορείτε να αμφισβητήσετε τις εύλογες διαπιστώσεις του παιδιού σας (ότι δηλαδή στην ιστορία του Άγιου Βασίλη υπάρχουν στοιχεία που δεν μοιάζουν πλέον λογικά) μπορείτε να πείτε:
«Ο Άγιος Βασίλης ζει μέσα μας και είναι αληθινός για όσους πιστεύουν σε αυτόν. Αν ένας φίλος σου λέει ότι δεν υπάρχει τότε έχει δίκιο. Γιατί πλέον, ο Άγιος Βασίλης έχει σταματήσει να υπάρχει για αυτόν τον φίλο σου. Όμως αν εσύ πιστεύεις ότι υπάρχει, όπως άλλωστε κι εγώ, τότε είναι αληθινός για εσένα. Μπορείς να κρατήσεις τον Άγιο Βασίλη ζωντανό μέσα στην καρδιά σου για όσο καιρό το θελήσεις. Ακόμα και όταν θα είσαι πια τόσο μεγάλος όσο εγώ». - Πείτε την αλήθεια αν πιστεύετε ότι πλέον ήρθε η στιγμή να το κάνετε.
Αν πιστεύετε ότι το παιδί σας είναι πλέον αρκετά μεγάλο και έτοιμο να ακούσει την αλήθεια μπορείτε να αποκαλύψετε το μυστικό (που πιθανώς ήδη υποψιάζεται). Αντί να πείτε: «όχι δεν υπάρχει Άγιος Βασίλης» είναι προτιμότερο να του μιλήσετε για την ιστορία του πραγματικού Άγιου Βασίλη. Εξηγείστε ότι παρόλο που δεν υπάρχει πια, ο Άγιος Βασίλης υπήρξε πραγματικά κάποτε, ότι ήταν ένας καλός άνθρωπος που φρόντιζε τα παιδιά και όσους είχαν ανάγκη και ότι εξακολουθεί μέχρι και σήμερα να είναι σύμβολο αγάπης, φροντίδας και ανιδιοτέλειας. - Ζητείστε συγνώμη αν χρειαστεί.
Συνήθως η αποκάλυψη του μυστικού θα έρθει φυσικά και χωρίς ιδιαίτερες δυσκολίες. Υπάρχει όμως το ενδεχόμενο το παιδί σας να στεναχωρηθεί ή να θυμώσει μαζί σας. Μπορείτε να ζητήσετε συγνώμη και να εξηγήσετε ότι δεν μπορούσατε να του αποκαλύψετε το μυστικό πριν σας ρωτήσει το ίδιο. Θυμίστε του ότι είναι σημαντικό να μην αποκαλύψει το μυστικό σε άλλα παιδιά και ότι σίγουρα δεν θα πρέπει να κοροϊδεύει όσους πιστεύουν. Έτσι κι αλλιώς, για πολλούς ανθρώπους το πνεύμα του Άγιου Βασίλη είναι πάντοτε αληθινό. - «Τώρα που έμαθες την αλήθεια μπορείς να γίνεις κι εσύ ο βοηθός του, όπως κι εγώ».
Μπορείτε να δώσετε μια θετική προοπτική μετά την αποκάλυψη του μυστικού εξηγώντας στο παιδί σας ότι η ιστορία του Άγιου Βασίλη μπορεί να συνεχιστεί εφόσον το επιθυμεί: «Βέβαια τώρα που έμαθες το μυστικό η ιστορία συνεχίζεται, αν το θες κι εσύ φυσικά. Όταν κανείς μαθαίνει το μυστικό, μετά μπορεί να επιλέξει να γίνει βοηθός του Άγιου Βασίλη. Αυτό σημαίνει ότι πλέον μπορείς να μεταφέρεις κι εσύ, ως βοηθός του, το μήνυμα της αγάπης και της γενναιοδωρίας μέσα από τις πράξεις και το νοιάξιμό σου για τους άλλους. Τελικά, αυτό είναι το πραγματικό πνεύμα των Χριστουγέννων»!
