Όλα τα παιδιά έχουν τα ξεσπάσματα και τις κακές τους στιγμές, με αποτέλεσμα οι γονείς τις περισσότερες φορές να καταφεύγουν σε κάποιου είδους τιμωρία για να τα συνετίσουν. «Πήγαινε στο δωμάτιό σου.» ή «Δεν θα παίξεις με το αγαπημένο σου αρκουδάκι σήμερα.» είναι δύο μόνο παραδείγματα τιμωρίας και απειλών που συνηθίζουν να εκτοξεύουν οι γονείς. Είναι όμως αυτός ο σωστός και ο πιο επιτυχημένος τρόπος για να μάθουν τα παιδιά από τα λάθη τους; Το ότι οι δικοί μας γονείς χρησιμοποιούσαν τις ίδιες μεθόδους διαπαιδαγώγησης και «βγήκαμε μια χαρά» δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχουν άλλα περιθώρια βελτίωσης. Όσο δύσκολο και αν είναι να αποβάλλoυμε τις παλιές μας πρακτικές, ας προσπαθήσουμε να δείξουμε στα παιδιά ποιος είναι ο σωστός δρόμος, με εναλλακτικούς τρόπους.
Ξεπεράστε τον θυμό- νιώστε το παιδί σας!
Προς Θεού, δεν είναι εύκολο να «κουμαντάρουμε» πάντα τα νεύρα και τον θυμό μας, όμως αξίζει μια προσπάθεια. Προσπαθήστε να αφήσετε στην άκρη την οργή που νιώθετε εκείνη την ώρα που το παιδί επιμένει να κάνει το δικό του και να το «νιώσετε». Η σημασία της ενσυναίσθησης είναι το πρώτο και ίσως το σημαντικότερο βήμα για να έρθετε κοντά στο παιδί.
Ακούστε τη δική του πλευρά
Ένα λάθος που κάνουν αρκετοί γονείς είναι ότι δεν σηκώνουν κουβέντα και δεν δέχονται «μύγα στο σπαθί τους». Έτσι, την «κακιά» στιγμή δεν δίνουν στο παιδί την ευκαιρία να μιλήσει, να δικαιολογήσει τον εαυτό του ή ακόμα και να ξεσπάσει. Αυτό που πρέπει να συνειδητοποιήσουμε είναι ότι και τα παιδιά έχουν φωνή και με τον τρόπο τους – ο οποίος, ναι, πολλές φορές μπορεί να είναι λάθος- θέλουν κάτι να μας πουν. Αφήστε τα να εκφραστούν, να πουν ελεύθερα αυτά που σκέφτονται ακόμα και αν δεν συμφωνείτε μαζί τους. Διαφορετικά, η κατάσταση θα συνεχίσει να είναι ένα «καζάνι που βράζει». Και ίσως κάποια στιγμή, ξεχειλίσει…
Κάντε κοφτές ερωτήσεις
Λόγω ηλικίας, είναι πολύ δύσκολο για τα παιδιά να εκφράσουν ανοιχτά τα συναισθήματά τους. Γι’ αυτό, προσπαθήστε να τα διευκολύνετε κάνοντάς τους «κοφτές» και συγκεκριμένες ερωτήσεις: «Σε στενοχώρησα με τη συμπεριφορά μου;», «Θα το ξαναέκανες;», είναι μερικά παραδείγματα ερωτήσεων που το παιδί μπορεί να κατανοήσει και να απαντήσει.
Προσέξτε τη στάση του σώματός σας
Είναι αυτονόητο ότι υπερτερούμε σε… όγκο σε σχέση με τα παιδιά, κάτι που μπορεί να τα τρομάξει και η μέχρι πρότινος τρυφερή μας αγκαλιά να μετατραπεί σε δυο χέρια που «απειλούν» με το δάχτυλο και η γλυκιά φωνή που συνήθως τα νανουρίζει, σε κραυγές.
Πλησιάστε το παιδί, καθήστε δίπλα του, σκύψτε στο δικό του ύψος και κοιτάξτε το στα μάτια. Αν παραμένει ακόμα ταραγμένο/ στενοχωρημένο ή θυμωμένο, μιλήστε του γλυκά ή ψιθυρίστε του.
Έτσι, στα μάτια του δεν θα μοιάζετε «κακιά» ούτε απειλητική και η «φουρτούνα» θα περάσει πολύ πιο γρήγορα.
«Κι εγώ έτσι αισθανόμουν στην ηλικία σου»
Δείξτε στο παιδί ότι καταλαβαίνετε πώς νιώθει, χρησιμοποιώντας παραδείγματα από την δική σας παιδική ηλικία. «Κι εμένα δεν μου άρεσε να μαζεύω το δωμάτιό μου στην ηλικία σου αλλά αισθανόμουν περήφανη όταν τελικά το έκανα.»
Συμβιβασμός: ο χρυσός κανόνας
Για να καταφέρεις αυτό που θες, πρέπει κάτι να δώσεις, ακόμα και στην περίπτωση των παιδιών. Αν τα βρείτε στη μέση, τα πράγματα μπορεί να είναι πολύ καλύτερα και για τις δύο πλευρές. Μπορείτε για παράδειγμα αντί να πείτε «Φάε τα λαχανικά σου», «Αν φας όλα σου τα λαχανικά, θα δεις λίγη ακόμα τηλεόραση.» Έτσι, το παιδί δεν θα αισθάνεται ότι του λέτε ένα απαγορευτικό και απόλυτο «όχι», αφού θα έχει κάτι να περιμένει από τη σωστή συμπεριφορά του. Ωστόσο, αυτή η πρακτική δεν θα πρέπει να γίνει συνήθεια για να μην κακομάθει.
Αποσπάστε του την προσοχή
Αν η κατάσταση δεν βελτιώνεται, προσπαθήστε να του αποσπάσετε την προσοχή με κάτι που το ευχαριστεί. Το αγαπημένο του αρκουδάκι, για παράδειγμα, μπορεί να το ηρεμήσει με αρκετά μεγάλη επιτυχία και να το βοηθήσει να «ξεχαστεί» έστω και για λίγο. Μόλις ηρεμήσουν τα πνεύματα, επαναφέρετε το θέμα με ηρεμία και κατανόηση.
Το γέλιο είναι το καλύτερο γιατρικό
Ακόμα και αν έχετε φτάσει στο «αμήν», προσπαθήστε να αντιμετωπίσετε την κατάσταση με γέλιο. Κάντε ένα αστείο, «πειράξτε» χαριτωμένα το παιδί και γαργαλήστε το. Σε καταστάσεις… συναγερμού, το γέλιο μπορεί πραγματικά να κάνει θαύματα.
Να δίνετε συγκεκριμένες «οδηγίες»
Τα πολλά λόγια δεν διευκολύνουν την πειθαρχία των παιδιών. Αντίθετα, τα μπερδεύουν, τους δημιουργούν σύγχυση και στο τέλος, δεν ακούν τίποτα απ’ αυτά που τους υποδεικνύουμε. Γι’ αυτό, αποφύγετε τα «κηρύγματα» και προσπαθήστε να τους δίνετε πολύ συγκεκριμένες οδηγίες, όπως «Σε παρακαλώ μην ρίχνεις κάτω το φαγητό.» αντί για «Σταμάτα επιτέλους να είσαι άτακτος!». Η διαφορά ανάμεσα στις δύο φράσεις είναι πολύ μεγάλη, αφού στη μία του δίνετε μια πολύ στοχευμένη οδηγία και στην άλλη κάνετε μια χαοτική παρατήρηση.
Ενθαρρύνετέ το να διορθώσει το λάθος του
Το ότι πρέπει να είμαστε κοντά στο παιδί δεν σημαίνει ότι το αφήνουμε να κάνει ό,τι θέλει, χωρίς να κρίνουμε τις πράξεις του. Προσπαθήστε να το ενθαρρύνετε να διορθώσει το λάθος του, πάντα όμως με τη βοήθειά σας για να μην αισθανθεί ότι θα είναι μόνο του.
Μόλις ηρεμήσουν τα πράγματα, πείτε του «Τι μπορούμε να κάνουμε τώρα για να διορθώσουμε την κατάσταση;», « Πώς θα νιώσουμε όλοι καλύτερα;».
Αυτό που θα πρέπει να λαμβάνουμε υπόψη μας κάθε φορά είναι ότι τα παιδιά δεν μπορούν πάντα να καταλάβουν τις συνέπειες των πράξεών τους ούτε να συνειδητοποιήσουν τα όριά τους. Γι’ αυτό, εμείς, ως ενήλικες, πρέπει να αφήσουμε στην άκρη τον θυμό μας και να τους δείξουμε τα λάθη τους με τον πιο εποικοδομητικό τρόπο. Όσο δύσκολο και αν είναι αυτό, οφείλουμε να το πορσπαθήσουμε για το καλό τους!